Negroponte Chalkis Hotel

Από τις εκδόσεις «Διάμετρος» θα δανειστώ αυτή τη φορά μερικά αποσπάσματα από το επανεκδομένο παλαιό βιβλίο του Στεφάνου Καλλία για να «κρεμάσω» στο blog μου λίγα πράγματα για την παλαιά Χαλκίδα (Νegroponte). Καταφεύγω αναγκαστικά στην επανα-γραφή γιατί δεν έχω ωραιότερο τρόπο να παρουσιάσω μερικά από τα μιλημένα και τόσο αξιοσημείωτα του Καλλία. Γλώσσα καθαρεύουσα. Μου αρέσει.



«Της νήσου Ευβοίας οι γεωγράφοι υπολογίζουσι το μεν μήκος αυτής εις 160 χμ., το μέγιστον πλάτος 52 χμ., το δε μέσον πλάτος εις 22 χμ. Τα δε επισημότερα όρη αυτής εισιν: Η Δίρφυς έχουσα ύψος 1743 μέτρα άνωθεν της επιφανείας της θαλάσσης και κείμενη εν τω μέσω περίπου της νήσου. Το Κοτύλαιον έχον ύψος 1670 μ., η Οχη εν Καρύστω, έχουσα ύψος 1475 μ., ο Μάκιστος (Κονδύλιον) έχω ύψος 1200 μ., Ο Όλυμπος έχων ύψος 1180 μ., το Τελέθριον, ονομαστόν εν τη αρχαιότητι δια τα ιατρικά του βότανα, και έχων ύψος 985 μ. ………………………………………………………
«Η νήσος Εύβοια από το 445 πΧ μέχρι του 1833 μΧ διετέλεσεν υπό πολυώνυμους κυρίους. Και από μεν του 445 πΧ υπετάγη αλληλοδιαδόχως εις τους Αθηναίους και Μακεδόνας μέχρι το 191 πΧ ότε η νήσος υπετάγη στους Ρωμαίους. Τούτους διεδέχθησαν οι εν Βυζαντίω Ρωμαίοι αυτοκράτορες, υπό την κυριαρχίαν των οποίων διετέλεσε μέχρι του 12ου μΧ αιώνος, ότε υπετάγη εις τους Ενετούς, και κατά τον 15ον αιώνα εις τους Τούρκους, υπό τον ζυγόν των οποίων διετέλεσε μέχρι του 1833.
……………………………………………………
Εν τη νήσω διακρίνονται τέσσαρες διάλεκτοι, και τέσσαρα έθνη και φυσιογνωμίαι. Πάντες οι οικούντες τα προσάρκτια και τα όρη έχουσι μεγάλην ομοιότητα μετά των Αγραφιωτών κατά την γλώσσα και φυσιογνωμίαν. Οι προς την Κύμην, ουδέν διαφέρουσι των κατοίκων των Σποράδων νήσων, και η προφορά αυτών είναι η των Ροδίων. Οι Καρύστιοι εισί ζωηροί και έχουσιν ιδίαν διάλεκτον. Οι δε από Δύστου μέχρι Στύρων, και οι περί την Κάρυστον εισιν Αλβανοί και όμοιοι τοις κατοίκοις των Θηβών και τοις περί την Κόρινθο (Ελλην. Ραγκαβή).
.........................................................................
Αι ωπώραι εισιν άφθονοι και εύωνοι, κομίζονται δε παρά των χωρικών εκ τε του Λιλαντίου πεδίου και των πέριξ της Χαλκίδος χωρίων, και εύρηνται όλα τα είδη αυτών, ων κυριώτερα εισι. Τα διάφορα είδη απίων και κοκκομήλων, μήλων Περσικών (ροδακίνων), μώρων προύνων Αρμενικών (βερυκόκων), σύκων διάφορα είδη εκλεκτά, γνωστά και εν τη αρχαιότητι (ίδε Ληλάντιον πεδίον).

Η ΧΑΛΚΙΣ ΥΠΟ ΦΥΣΙΚΗΝ ΕΠΟΨΙΝ


«Επί του υπερκειμένου του κόλπου της Αρεθούσης όρους Βαθροβουνίου σώζονται και σήμερον έτι ίχνη αρχαίων τειχών, περιβάλλοντα όλον τον μεταξύ Καλογρίτσης, Βάλτου και Αρεθούσης χώρον του όρους τούτου. Η θέσις εκεί είναι περίβλεπτος και η άποψις εξαισία, αφ’ ενός μεν αποβλέπουσα προς την χαρίεσσα εξέλιξιν του Ευβοϊκού κόλπου και την γείτονα Βοιωτίαν, αφ’ ετέρου δε προς τα Ευβοϊκάς οροσειράς και το ευρύ κατάφυτον Ληλάντιον πεδίον. Από της θέσεως ταύτης ακούεται ο φλοίσβος των κυμάτων της θαλάσσης, άτινα ήρεμα περιβρέχουσι τας υπωρείας του όρους τούτου, και ο ψίθυρος των πολλών πηγών της ιεράς Αρεθούσης, αίτινες εξέρχονται εκ των σπλάχνων αυτού εκχυνόμεναι εις την θάλασσαν. Τοιαύτην θέσιν, υπό ουρανόν αίθριον και γλυκύν και κλίμα έχουσαν υγιεινόν εξέλεξαν οι αρχαιότατοι της Χαλκίδος οικισταί προς κατοικίαν αυτών. Ησαν δε ούτοι πιθανώς φοίνικες, μετερχόμενοι σπουδαίον εμπόριον κογ-χυλίων χρησίμων προς εξαγωγήν της Πορφύρας. Ως θεμελιωτής δε της πόλεως ταύτης θεωρείται ο Πανδώρος ο υιός του Ερεχθέως ακμάσαν πολύ πριν του Τρωϊκού πολέμου….

Ητο δε η Χαλκίς εν τη αρχαιότητι, ως και νυν, η μεγαλειτέρα πόλις της Ευβοίας, επί των λόφων εκτισμένη και εκ των τριών πλευρών υπό της θαλάσσης περι-κυκλουμένη, οι δε πέριξ αυτής λόφοι ήσαν σύσκιοι και υπό αυθόνων υδάτων περιρρεόμενοι. Ως δ’ εκ της καταλλήλου αυτής γεωγραφικής θέσεως, κεκτημένη ασφαλή και διπλόν είς πλουν έχοντα λιμένα, γην ευφορώτατην και ποικιλίαν προϊόντων, ευλόγως προσείλκυε πάντα έμπορον»…
……………………………………………………………………..
Η του Φρουρίου πόλις περιεβάλλετο μέχρι πρότεινος υπό τειχών Ενετικών, ων η κατεδάφισις ήρξατο, συντελεσθείσης ήδη εις ΒΑ πλευράς αυτών και της δυτικής… Αμέσως όπισθεν των τειχών του Φρουρίου υπάρχει ευρεία και βαθύτατη τάφρος υπό των Ενετών κατασκευασθείσα, και έχουσα μεν βάθος που μεν 10 μ.που δε πλειότερον., και πλάτος 35 μέτρων πληρωθείσα δε και αύτη κατά το ήμισυ ήδη δια της κατεδαφίσεως των υπερκείμενων τειχών»…

Ο ΕΥΡΙΠΟΣ



«Ο πορθμός Εύριπος αποτελεί το στενώτερον μέρος του Ευβοϊκού κόλπου, και εσχηματίσθη, όπως και λοιπός ευβοϊκός κόλπος, εκ του μεγάλου τουτέστιν εκείνου τεκτονικού σεισμού, καθ’ όν κατε-βυθίσθη ολόκληρον το προυπάρχον οροπέδιον κατά μήκος του νυν Ευβοϊκού κόλπου καλυφθέν υπό της θαλάσσης. Ο Λουκιανός όμως αναφέρει, ότι εν τη εποχή του εσώζετο παράδοσις, καθ΄ήν η ιδέα της διατρήσεως του ισθμού της Κορίνθου ενεπνεύσθη εις τον Νέρωνα εκ της αναμνήσεως Αχαιού τινός βασιλέως, όστις έσκαψε τον Εύριπον. Ο Πλίνιος αποδέχεται ότι εκ σεισμού απεχωρίσθη»….

«Οι Massimiliano Guglielmo και Coronelli, εν τω, εν έτει 1687 εκδοθέντι συγγράμματι αυτών «Memoire istorio graphiche delli regni Morea et Negroponti», αναφέρουσι ότι κατά την εποχήν αυτή η Εύβοια ήτο συνδεδεμένη μετά της Στερεάς δια γεφύρας λιθίνης, συγκειμένης εκ των 5 τόξων, ανοίγματος 30 ποδών έκαστον δηλ. 9 μέτρων, και αύτη διετέλεσε μέχρι του παρελθόντος αιώνος. Κατά τους τελευταίους χρόνους της τουρκοκρατίας τμήμα τι αυτής μετεβλήθη εις ξυλίνην κινητήν, δια την δίοδον των πλοίων, η δεν κάτωθεν ταύτης θάλασσα ήτο αβαθής, εις τρόπο δεν ηδύναντο να διέρχονται πλοία μεγάλα. Η γέφυρα αύτη κατόπιν μετεβλήθη εις ακίνητον και διετέλεσεν τοιαύτη μέχρι του 1858, ότε ο μεν πορθμός εξεβαθύνθη και διηρύνθη αναλόγως των αναγκών της τότε εποχής εις πλάτος 20 μ. και βάθος μέχρι 6 μέτρων, η δε ακίνητος γέφυρα αντικατεστάθει δια κινητής τοιαύτης ξυλίνης το πλείστον… Τελευταίον δε ο Πορθμός εξεβαθύνθη και διηρύνθη αναλόγως των αναγκών της σήμερον εις βάθος 8,5 μ. και εις πλάτος 40 μέτρων.
Εάν οι πρόοδοι του παρόντος αιώνος ηδυνήθησαν ν’ αμαυρώσωσι την φήμην του Ευρίπου, ως περιβλέπτου στρατηγικού σημείου, περίφημον εσαεί θέλει μένει το φαινόμενον της παλίρροιας αυτού και αντικείμενον της μελέτης του σοφού».
«Λαμπρόν δε το θέαμα, όπερ παρουσιάζουσι τα ύδατα του Ευρίπου, άλλοτε ταύτα ηρεμούσιν, ως να μην υπήρχε ποτέ παλίρροια, άλλοτε δε μεθ’ ορμήςκαι θορύβου κατά-κυλινδούνται δίκην καταρράκτου, οτέ με προς την μίαν, οτέ δε προς την άλλην διεύθυνσιν (μεταβάλλουσιν αυτήν κατά 6 ώρ.)»…
«Την Παλίρροιαν του Ευρίπου μετεχειρίσθησαν οι αρχαίοι εις μεταφορικήν σημασίαν, όπως παραστήσωσι το ιδιότροπον του χαρακτήρος ανθρώπου τινός ή το ευμετάβολον αυτού».

Ο ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ

«Δύο χιλιάδες έτη και διακόσια παρήλθον αφ’ ότου μέγας της αρχαιότητος σοφός, ο Αριστοτέλης, ακμάσας τον 4ον π.χ αιώνα απησχόλησεν την πολύτιμον διάνοιαν αυτού εις την μελέτην της Παλιρροίας του Ευρίπου. Ητο δε ούτος Χαλκιδεύς την καταγωγήν και ο πρώτος επ’ αυτής ασχοληθείς. Κατηγορηθείς υπό Ευρυμέδοντος του ιεροφάντου, ως δήθεν απευθύνας θείον ύμνον προς τον φίλον του Ερμείαν και κατιδών τον επικείμενον κίνδυνον κατέφυγεν εις Χαλκίδα, έθνα αποκατέστη και εξηκολούθη διδάσκων και μελετών αθορύβως, και απέθανε αρχάς Αυγούστου 322 πχ. εκ παθήσεως του στομάχου εν ηλικία 63 ετών. Κατ’ αρχαίαν όμως παράδοσιν μη δηνυθείς ούτος να λύση το πρόβλημα της Παλιρροίς έπεσε εν αυτή και επνίγει».

ΑΙ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΤΗΣ ΧΑΛΚΙΔΟΣ:

«Επίσης δε και αι γυναίκες της Χαλκίδος επαινούνται εν της αρχαιότητι, ως και νυν, δια το κάλλος του σώματος και το ευπροσήγορον αυτών, ως και ο Αθηναίος αναφέρφει. «Ησίοδος δε την εν Ευβοία Χαλκίδα καλλι-γύναικα είπεν, ευπρεπώς γαρ αυτόθι γίνονται γυναίκες, ως και Θεόφραστος είρηκε». «Και εν τοις μετέπειτα δε χρόνοις ο χαρακτήρ των Χαλκιδέων ευρίσκεται αμετάβλητος. Ούτοι επεδείξαντο ανδρείαν πολεμικήν κατά διαφόρους εποχάς είτε μαχόμενοι μετά των Βυζαντίνων κατά των Ενετών, είτε μετά των Ενετών κατά των επιδραμόντων Τούρκων, ότε τον Ιούλιον του 1470, κατά χιλιάδες εσφάγησαν, γενναίως τα τείχη του φρουρίου της υποδούλου αυτών Πατρίδος υπερασπίζοντες και έχοντες παρά το πλευρόν συμπολεμούσας τας ευ-τόλμους αυτών γυναίκας». «Η έντιμος και ωραία της Χαλκίδος κόρη Άννα Φρίτσου, ενός των επιφανών, δια της γεναιοψυχίας αυτής ανύψωσε την ιδέαν της τιμής εν τη περιωπήν της ! αποκρούσασα αύτη μετ’ αγανακτήσεωςτην παρ΄αυτού του Μωάμεθ γενομένην πρότασιν αυτή μετά την άλωσιν της Χαλκίδος, του να προσληφθή εν τω χαρεμίω του, εφονεύθη πάραυτα δια της ιδίας αυτού χειρός. Προτίμησεν η ευγενής κόρη, να εξαγοράσει την τιμήν δια της θυσίας της ζωής της, αποδείξασα δια της πράξεως ταύτης, ότι η τιμή είναι όντως πολύτιμον πράγμα !
Ας πρόκειται παράδειγμα ταις μεταγενέστεραις» !


Εις την φωτογραφίαν ο Πορθμός σήμερον

Χρήστος Ρουμελιώτης
Ερέτρια, Hotel Negroponte Resort Greece
23/05/2007

Key dates:

1204 Venice acquires the island of Euboea (at the time called Negroponte after the name of its main town) as a consequence of the fall of the Byzantine Empire
1470 The Turks seize Negroponte and this gain is confirmed by the peace treaty signed at the end of the first Venetian-Turkish war (1463-79)
1688 Vain attempt by the Venetian commander Francesco Morosini to conquer Negroponte

Negroponte means black (negro) bridge (ponte), most likely a reference to the bridge between the Greek mainland and the island. The term black is perhaps due to the deep waters under the bridge. The island of Euboea is parallel to the coast of the mainland and approximately at the middle of the channel (of Egripos) the distance between the island and the mainland is just of a few yards. The current is so strong and in addition it often changes direction, that since the ancient times a bridge has been in place.